Congresverslag: “Langer leven in de Nederlandse samenleving: De nationale uitdaging” (deel 1)

“Langer leven in de Nederlandse samenleving: De nationale uitdaging”

Zo luidde de titel van het 9e NATIONAAL GERONTOLOGIECONGRES.

Een nationaal congres bedoeld voor onderzoekers, beleidsmakers, politici, ouderen, professionals en anderen werkzaam op het terrein van de gerontologie en geriatrie. Het doel van dit congres was het schetsen van een beeld van de stand van zaken in het brede gerontologische werkveld in ons land. Daarbij gaat het niet alleen om wetenschapsbeoefening en wetenschappelijk onderzoek, maar worden ook de proeftuinen in beeld gebracht waar al die gerontologische kennis in de praktijk wordt toegepast (werken, wonen, welzijn/ vrije tijd en zorg en dienstverlening). Een interessant congres waar enkele verenigingen de nodige accreditatiepunten aan hebben toegezegd.

Dankzij de enorme korting voor studenten was het mogelijk om deze uitdaging bij te kunnen wonen. We zijn dan ook met een groep van 6 studenten (te zien op de afbeelding hiernaast) en onze VGG- projectleidster (helaas niet te zien) afgereisd naar Congrescentrum De Reehorst te Ede.

Aankomend in dit prachtige congrescentrum werden we allereerst overladen met folders, informatie, boeken etc. Uiteraard kregen we ook een badge waar we de hele dag lekker belangrijk mee rond gelopen hebben. Na deze invasie was het tijd voor een kopje koffie/thee en natuurlijk mocht de plak cake niet ontbreken.

Het congres ging van start met de plenaire opening van de dagvoorzitter prof.dr. D.J.H. Deeg van het VU medisch centrum. Gevolgd door de plenaire lezing van Judith Koelemeijer, auteur van ‘Het zwijgen van Maria Zachea’ en van ‘Anna Boom’. De titel van deze lezing luidde: “Daar praten we niet over. Schrijven over wat liever niet gezegd wordt”. Het was een boeiende lezing over datgene wat ze beschrijft in haar boeken en tegelijkertijd perfect aansluit op het thema van dit congres.

Vervolgens ging de eerste ronde met symposia van start. Hierbij kon je een keuze maken tussen de volgende onderwerpen:

Bewegen en ouderen beweegstimulering in de zorg voor ouderen.

Consultatiebureaus van ouderen, een nieuwe vorm van preventieve ondersteuning voor ouderen: beleid, praktijk en onderzoek

Depressie bij verpleeghuisbewoners: opsporing verzocht!

Natuur voor dementerende ouderen

Nieuwe generaties van ouderen: De Longitudinal Aging Study Amsterdam

Zilveren kracht. Mobiliseren van mensen met levenservaring

Mijn voorkeur ging uit naar het tweede onderwerp, betreffende de consultatiebureaus van ouderen. Hierover is in het Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie het volgende te lezen:

Consultatiebureaus voor ouderen, een nieuwe vorm van preventieve ondersteuning voor ouderen: beleid, praktijk en onderzoek

Schippers, AM Vilans, Utrecht

Het is pas zeven jaar geleden dat het eerste Consultatiebureau voor Ouderen (CbO’s) werd opgezet. In kort tijd is de belangstelling voor CbO’s sterk toegenomen. In Nederland zijn nu rond de 50 initiatieven. Een CbO is een periodieke vorm van preventieve zorg voorouderen waarbij naar de oudere als geheel gekeken wordt: naar fysieke gezondheid en naar leefstijl, maar ook naar sociaal, emotioneel, psychisch en cognitief functioneren. Het CbO behandelt niet, maar signaleert risico’s, informeert de oudere over gezond en actief ouder worden en wijst ouderen (zo nodig) de weg in het woud van voorzieningen. Het CbO is geen nieuwe voorziening. Het is een functie die door verschillende organisaties kan worden opgepakt en vormgegeven. In dit symposium willen we ingaan op het ontstaan en de werkwijze van CbO’s, op het belang van preventieve zorg bij ouderen en het beleid van de overheid ten aanzien van preventie. Ook presenteren we onderzoek dat op dit terrein verricht is. Wij zien een goede toekomst voor de Consultatiebureaus voor ouderen omdat de politiek aandacht voor preventie hoog op de agenda heeft gezet. Maar ook door de wetgeving die de laatste jaren is ingevoerd: zoals de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) die de eigen verantwoordelijkheid en participatie in de samenleving benadrukt en de herziening van de Wet collectieve preventie volksgezondheid (WCPV). De kansen zijn voorhanden om lokaal te werken aan integratie van gezondheid en welzijn en aan de ontwikkeling van preventieve zorg die zich richt op ouderen.

Bron:
Schipper, A.M. (2008). Langer leven in de Nederlandse samenleving: De nationale uitdaging. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, jaargang 39, september 2008

Het opvallende bij het symposium over Consultatiebureau voor Ouderen (CbO’s) was dat de discussie die hierop volgde al snel over ging op het onderwerp ‘casemanagement’. Een CbO is een van de meest laagdrempelige manieren tot zorg (staat als het ware tussen niets en de eerstelijns gezondheidszorg in). Dit maakt het een middel tot het verwerven van kennis en gedrag met betrekking tot een gezonde leefstijl toegankelijke te maken voor alle ouderen, zowel kansarme als kansrijke ouderen. Hierdoor kunnen vele gezondheidsrisico’s gesignaleerd worden wat leidt tot gezondheidsadviezen. Aangezien de verpleegkundige op het CbO als spin in het web fungeert en de weg weet met betrekking tot zorg (kennis van sociale kaart) binnen de regio, heeft het al snel enkele kenmerken van een casemanager. In de presentatie die later deze dag volgde over casemangement kwamen ze hier op terug door aan te geven op zoek te zijn naar de optimale organisatie van waaruit de casemanager te werk gaat. Naast de thuiszorgorganisatie, het verpleeghuis of de bij huisarts zal mogelijk een CbO hiervoor in aanmerking kunnen komen. Meer informatie over dit onderwerp en één van de presentaties is te vinden op www.vilans.nl en www.kenniscentrum-ouderen.nl.

Na een korte pauze was het tijd voor de tweede ronde symposia:

Overgewicht bij ouderen

Zorg op afstand

Kwetsbare ouderen: concept, identificatie, herstel en interventies.

Het levenslange belang van sociale relaties en andere sociale hulpbronnen voor het welbevinden van ouderen.

Ondersteuning van mantelzorgers van verzorgenden van mensen met dementie

Handvatten voor preventie van valincidenten en angst om te vallen

Maar daar lees je morgen meer over in deel 2 van de ervaringen van Wendy op het congres!