Het recht om waardig te sterven

Een tijd geleden heb ik, in navolging van het lezen van 'lessen voor levenden; gesprekken met stervenden' van Elisabeth Kübler-Ross het boek 'Het recht om waardig te sterven' van David Kessler gekocht. Gisteren heb ik het weer van de plank gepakt. Kessler was een student van Kübler-Ross en draagt haar werk verder. In zijn werk als huisarts is Kessler zeer regelmatig in aanraking gekomen met stervende mensen. Hierbij stuitte hij op allerlei vooroordelen en misconcepties over de dood en het sterven. Om mensen te leren met het sterven om te gaan heeft hij een aantal rechten van stervenden uiteengezet:

1. Het recht om als een levend mens behandeld te worden.

2. Het recht om de hoop niet te verliezen, ook al verandert het perspectief van die hoop.

3. Het recht om verzorgd te worden door mensen die de hoop niet verliezen, ook al verandert het perspectief van die hoop.

4. Het recht om op je eigen manier uiting te geven aan gedachten en gevoelens over de dood.

5. Het recht om betrokken te worden bij elke beslissing over je behandeling en verzorging.

6. Het recht om verzorgd te worden door belangstellende, gevoelige, kundige mensen die proberen te begrijpen waar je behoefte aan hebt.

7. Het recht op medische behandeling, ook wanneer het doel niet langer genezing is maar bestrijding van ongemak

8. Het recht om op elke vraag een eerlijk en volledig antwoord te krijgen

9. Het recht om te zoeken naar spiritualiteit

10. Het recht om vrij te zijn van lichamelijke pijn

11. Het recht om op je eigen manier uiting te geven aan gedachten en gevoelens over pijn

12. Het recht om kinderen bij de dood te betrekken

13. Het recht om het stervensproces te begrijpen

14. Het recht om te sterven

15. Het recht om rustig en waardig te sterven

16. Het recht om niet alleen te sterven

17. Het recht om te verwachten dat het lichaam als tempel van de ziel ook na de dood gerespecteerd wordt

Binnenkort zal ik op het blog een bespreking van het boek posten. Ik wil deze blogpost graag afsluiten met een citaat van Kübler-Ross, dat te vinden is aan het eind van hoofdstuk 1. Na een herseninfarct en een heupfractuur is zij zelf beland in het stadium waar ze haar werkende leven aan heeft gegeven; 'het laatste stadium van innerlijke groei'. Kessler komt bij haar op bezoek en stelt haar de vraag of ze advies heeft bij het schrijven van zijn boek over de rechten van stervenden. Haar antwoord:

"Als we ons maar zouden realiseren dat we levende mensen goed moeten behandelen, zouden we niet stil hoeven staan bij de rechten van stervende mensen"

Bron:
Kessler, David (1998): Het recht om waardig te sterven. Deventer: Uitgeverij Ankh-Hermes